Demir, “Tarım Arazilerinin Korunması, Kullanılması ve Planlanmasına Dair Yönetmelik’e göre tarımsal amaçlı yapılar; Toprak koruma ve sulamaya yönelik altyapı tesisleri, Entegre nitelikte olmayan hayvancılık ve su ürünleri üretim ve muhafaza tesisleri ile zorunlu olarak tesis edilmesi gerekli olan müştemilatı, Mandıra, Üreticinin bitkisel üretime bağlı olarak elde ettiği ürünü için ihtiyaç duyacağı yeterli boyut ve hacimde depolar, Un değirmeni, Tarım alet ve makinelerinin muhafazasında kullanılan sundurma ve çiftlik atölyeleri, Seralar, Tarımsal işletmede üretilen ürünün özelliği itibarıyla hasattan sonra iki saat içinde işlenmediği takdirde ürünün kalite ve besin değeri kaybolması söz konusu ise bu ürünlerin işlenmesi için kurulan tesisler ile Bakanlık tarafından tarımsal amaçlı olduğu kabul edilen entegre nitelikte olmayan diğer tesisleri” olduğunu ifade etti
Avukat Demir Tarımsal Yapılaşmaya yönelik şu maddeleri sıraladı:
Tarımsal Amaçlı Yapılarla İlgili Mevzuat ve Yapılaşma Koşulları
İlgili mevzuat uyarınca tarımsal amaçlı yapıları 4 başlıkta incelemek mümkündür:
- İskan Dışı Alanlarda Tarımsal Amaçlı Yapılar
- Köy Yerleşik Alanlarında Tarımsal Amaçlı Yapılar
- Büyükşehirlerde Mahalle Olan Köylerde Tarımsal Amaçlı Yapılar
- Yerleşik Alan Tespiti Yapılmamış Köylerde Tarımsal Amaçlı Yapılar
a) İskan Dışı Alanlarda Tarımsal Amaçlı Yapılar
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin “Belediye ve Mücavir Alan Sınırları içinde ve Dışındaki Yerleşme Alanı Dışında Kalan (İskan Dışı) Alanlarda Uygulanacak Esaslar”a ilişkin Altıncı Bölümünün “yapı şartları” başlıklı 63. maddesinde üst ölçekli planı (çevre düzeni planı) bulunmayan iskan dışı alanlarda bulunan parsellerde aşağıdaki koşullarda yapılaşmaya izin verildiği görülmektedir:
- Bağ ve Sayfiye Evleri, Kırkahvesi, Lokanta: İnşaat alanı katsayısı %5’ten fazla olmamak, yapı inşaat alanları toplamı hiçbir koşulda (250) m2’yi geçmemek, saçak seviyelerinin tabii zeminden yüksekliği (6.50) metreyi ve 2 katı aşmamak, yola ve parsel sınırlarına (5.00) metreden fazla yaklaşmamak şartı ile bir ailenin oturmasına mahsus bağ ve sayfiye evleri, kır kahvesi, lokanta ve bu tesislerin müştemilat binalarının yapılabileceği,
- Tarımsal amaçlı entegre tesis niteliğinde olmayan yapılar (tarımsal amaçlı depo, tesis vb): Bu alanlarda tarımsal üretimi korumak amacı ile üretimden pazarlamaya kadar tüm faaliyetleri içeren entegre tesis niteliğinde olmamak kaydıyla, konutla birlikte veya ayrı yapılan mandıra, kümes, ahır, ağıl, su ve yem depoları, hububat depoları, gübre ve silaj çukurları, arıhaneler, balık üretim tesisleri ve un değirmenleri gibi konut dışı yapılar, mahreç aldığı yola (10.00) metreden, parsel hudutlarına (5.00) metreden fazla yaklaşmamak, parselde bulunan bütün yapılara ait inşaat alanı katsayısı %40’ı ve yapı yüksekliği (6.50) metreyi ve 2 katı aşmamak şartı ile yapılabilir. Bu yapıların birinci fıkra koşullarına uyulmak üzere yapılacak konutla birlikte yapımı halinde de inşaat alanı katsayısı (0.40)'ı geçemez.
- Çevre düzeni planı bulunan yerlerde bu konudaki plan hükümlerine göre ruhsatlandırma yapılacaktır. Planda hüküm bulunmayan hallerde Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği uygulanacaktır.
b) Köy Yerleşik Alanlarında Tarımsal Amaçlı Yapılar
İmar Kanunu’nun 27. maddesine göre; köy yerleşik alanlarında tarımsal amaçlı yapıların ruhsatsız olarak yapılabilmesi için şu şartların mevcut olması gerekir:
- Yapı yapılacak köy veya mezranın, belediye ve mücavir alan sınırları dışında olması gerekir. Bu durum, Kanun metninde açıkça zikredilmiştir.
- Belediye ve mücavir alanlar dışında köylerin köy yerleşik alanlarında, civarında ve mezralarda yapılacak yapıların ruhsattan muaf olabilmesi için köy yerleşik alanının tespit edilmiş olması gerekir.
- Bir köyün, yerleşim planının yapılmış olması halinde, burada inşa edilecek yapılar için il özel idaresinden inşaat ruhsatı ve yapı kullanma izni alınması gerekir.
- 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 27. maddesinde 12.07.2013 tarihli ve 6495 sayılı Kanunla değişik şeklinde “köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturan” şartı kaldırılmıştır.
- Belediye ve mücavir alanlar dışında köylerin köy yerleşik alanlarında, civarında ve mezralarda yapılacak yapıların ruhsattan muaf olabilmesi için yapının Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin 5. bölümünde sayılan şartlarda olması gerekir.
- Ruhsat alınmadan yapı yapılabilmesi için yapıların yöresel doku ve mimari özelliklere, fen, sanat ve sağlık kurallarına uygun olması zorunludur.
- Yapının konut, tarım ve hayvancılık amaçlı olarak yapılması gerekir.
- Bu yapıların etüt ve projelerinin valilikçe onaylanması, muhtarlığa bildirim yapılması zorunludur.
c) Büyükşehirlerde Mahalle Olan Köylerde Tarımsal Amaçlı Yapılar
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesine 12.07.2013 tarihli ve 6495 sayılı Kanunla eklenen (ğ) bendine göre, büyükşehir belediyesi sınırının il sınırı olması nedeniyle mahalleye dönüşen, nüfusu 5.000’in altında kalan ve kırsal yerleşim özelliği devam eden yerlerdeki uygulamalar, büyükşehir belediye meclisince aksine bir karar alınmadıkça, uygulama imar planı yapılıncaya kadar 27. madde hükümlerine göre yürütülür.
Bu maddeye göre 6360 sayılı Kanun nedeniyle Büyükşehir belediyesi sınırının il sınırı olması nedeniyle mahalleye dönüşen ve nüfusu 5.000’in altında kalan yerlerde bazı koşulların varlığı halinde ruhsat alınmadan yapı yapılabilecektir.
d) Yerleşik Alan Tespiti Yapılmamış Köylerde Tarımsal Amaçlı Yapılar
Eğer köy yerleşik alanı tespiti yapılmamış ise, ruhsat almadan yapı yapılabilmesi mümkün değildir. Bu durumda, Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin 64. maddesi hükümlerinin uygulanması ve yapı ruhsatı alınması gerekir.
Danıştay 6. Dairesi tarafından verilen 20.11.1989 tarihli ve E:1989/831, K:1989/2190 sayılı kararda köy yerleşik alanı sınırları belirlenmemiş köylerde ilgili valiliklerden ruhsat alınması gerektiği ifade edilmiştir.