Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Kasım Ayı Olağan Meclis Toplantısı yapıldı. Meclis Başkan Vekili Hatice Öz'ün başkanlığında gerçekleşen toplantının açılışında bir konuşma yapan ATSO Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Oda çalışmalarının yanı sıra, kent ve ülke gündemine yönelik değerlendirmelerde bulundu.
Tüm dünyada Covid 19’un Omikron varyantının ciddi risk doğurmaya başladığını belirten Davut Çetin, “Avrupa’da dördüncü dalgaya karşı yeni önlemler almaya, çocuklara aşı yapmaya başladılar. Yurtdışından gelenlere PCR ve karantina uygulaması yayılıyor. Günde 200 insan kaybediyoruz, buna alışmamalı, disiplinli olmalıyız. İnşallah daha beter bir durumla karşılaşmayız ve yeniden kapanmak zorunda kalmayız” ifadesini kullandı.
“Asgari ücret artmalı ama işletmelerin vergi yükü azaltılmalı”
Toplantıda asgari ücret konusunu da gündeme alan Çetin, “Asgari ücret, hatta bütün ücretler artmalıdır, ama işletmelerin vergi yükü de azaltılmalıdır. Aksi halde KOBİ’lerin bir kısmı bunun altından kalkamaz ve işten çıkarmalar olur, kayıt dışılık artar. Dolayısıyla ücretler üzerindeki gelir vergisi ve prim yükleri mutlaka azaltılmalıdır. Hükümetin ücret üzerindeki işveren yükünü azaltacağını ve yükü paylaşacağını düşünüyorum. Bunun da tatmin edici bir düzeyde olmasını ümit ediyorum. Burada asıl mesele bir enflasyon ve döviz artışı kısır döngüsüne girmiş olmamızdır. Enflasyon canavarı bir kez büyüdü mü ekonomide adalet, verimlilik, refah bırakmaz, orta direği yıkar, ekonomide kutuplaşma oluşturur. Yüksek enflasyon kısa bir dönem bazı sektörlerde canlılık oluşturur, ama sonra bunun bedeli faiziyle ödenir. Dolayısıyla orta sınıfları eriten bir enflasyon vergisi politikasından kaçınılmalı, gelir dağılımında bozulmaya dikkat edilmelidir. Çünkü toplumda orta direk zayıfladığında sosyal gelişme durur ve işletmelerde de orta direk zayıflar” dedi
"İnşaatta yapı ruhsatları artışına rağmen girdi maliyetlerinde artış büyümeyi önlemiş görünüyor"
Büyüme rakamlarını değerlendiren Çetin, “Bugün üçüncü çeyrek büyüme rakamları açıklandı. Toplamda yüzde 7,4 yıllık büyüme var, bu büyüme baz etkisinden, ihracattan ve turizmden geliyor. Fakat tarımda yüzde 5,9, inşaat sektöründe yüzde 6,7 küçülme görüyoruz. Tarımda küçülme kuraklık ve yapısal faktörlerden kaynaklanıyor. İnşaatta yapı ruhsatları artışına rağmen girdi maliyetlerinde artış büyümeyi önlemiş görünüyor. Ancak bundan sonra baz etkisi ortadan kalkacak, dolayısıyla yüksek büyümenin sürmesi zor. Bundan sonra yüzde 4-5 gibi bir büyüme için döviz-enflasyon sarmalının bitmesi ve kredi desteği gerekir” ifadelerine yer verdi.
“Antalya beklediğimizden daha iyi toparlandı”
Başkan Çetin konuşmasının devamında, “Antalya pandemi hasarından sonra bu yıl beklediğimizden daha iyi toparlandı. Turizmde 9 milyona yakın bir ziyaretçi sayısıyla 2019 yılının yüzde 60 düzeyine eriştik. Ağustos ayı konaklamasında 2019 yılının yüzde 90’ı düzeyine geldik. Türkiye, Hırvatistan, Sırbistan, Karadağ, Bulgaristan’dan sonra Avrupa’da en iyi performansı gösteren ülkeler arasında. Biz Rusya pazarında ilerledik, Hırvatistan gibi ülkeler Almanya ve İngiltere pazarında daha iyi sonuç elde ettiler.Biz Antalya olarak Türkiye performansının da biraz üzerine çıktık. Elbette fiyat ve gelir bakımından halen gerideyiz, ama yine de bunu da olumlu bir gelişme olarak görüyoruz. İnşallah Covidin omikron varyantı büyük bir kayıp yaşatmazsa 2022 yılında dünya turizminin 2019’u aşacağı bekleniyor. Covid’de dördüncü dalga atlatılırsa gelecek yıl çok daha iyi bir performansa imza atacağımıza inanıyorum” açıklamasına yer verdi.
"İnşaat sektöründe de canlanma olduğunu görüyoruz"
Turizm dışında ihracat performansının da iyi gittiğini belirten Çetin sözlerine şöyle devam etti: “Meyve ve sebze ihracatında Rusya ve Avrupa pazarlarında bazen analizlere bağlı sorun yaşıyoruz. Bu sorunların da tekrarlanmamasını, gerekli girişimlerin yapılacağını temenni ediyorum. Yine bir başka olumlu gelişme konut satışlarının fiyat artışlarına rağmen beklenenden daha iyi olmasıdır. Konut fiyatları iki yılda yüzde 90’a yakın yükseldi, buna rağmen 9 ayda 41 bin konut satıldı. Normalde yıllık satışımız 60 bin civarı, bu yıl yine 60 bine yaklaşırız. Yabancı satışı yüzde 20’ye yakın. İnşaat sektöründe de canlanma olduğunu görüyoruz. Yapı ruhsatları 9 aylık dönemde geçen yıla göre yüzde 70 oranında arttı. Son dönemdeki maliyet artışlarının sektörde canlanmaya engel olmamasını diliyorum. Konut kredisi faizleri düşse de bu maliyetlerle konut almak çok zor hale gelmiştir. Bunun için maliyetleri düşürecek vergi indirimlerine de ihtiyaç olduğu açıktır.”
"Yıllık büyüme yüzde 10’a yakın bekleniyor"
Ekonomik büyüme tahminleri hakkında da bir değerlendirme yapan Çetin, “Antalya ekonomisinin yıllık bilançosunu çıkarmak için henüz erken, ancak şimdiden şunu söyleyeyim. Bugün ekonomik büyüme yüzde 7,4 olarak açıklandı. Yıllık büyüme yüzde 10’a yakın bekleniyor. Antalya ekonomisi turizmdeki çıkışla Türkiye ortalamasının çok üzerinde büyüdü. Yine de turizmde 2019’un yüzde 40 altında olduğumuzu unutmayalım, turizm ve bağlı sektörler için pandemi henüz bitmemiştir. Bunu da zaten üyelerimizde görüyoruz. Turizmde 2019’un yüzde 60’ını yakaladık dediğimizde de yüzde 80’e çıkan işletmeler de vardır, yüzde 30’da kalan işletmeler de olduğunu unutmayalım. Dolayısıyla sektör, bölge ve işletme bazında durum farklıdır” dedi.
E-Ticaret yüzde 80 civarında artış gösterdi
Başkan Davut Çetin sözlerine şöyle devam etti: “2018 yılında Antalya 4.0 projesinde ticaret 4.0, turizm 4.0 dediğimizde birçok kişi bunlar erken diyordu. Oysa şimdi turizmde ve ticarette yapay zekâ günlük bir iş haline geldi. Bu yıl perakende ticaret cirosu %38 artarken e-ticaret yüzde 80 civarında artış gösterdi. Biz yıllardır e-ticaret ve dijitalleşme konusunda çok sayıda eğitim, konferans düzenledik. Danışmanlık hizmeti verdik ve Antalya’da e-ticaretin gelişmesine önemli katkı sağladık. E-Ticaret yapan işletme sayımız 2019’da 2 bin 400 oldu, geçen yıl 9 bin 400’e çıktı, şimdi 11 bindeyiz. Şu anda beşinci şehiriz, nüfus ve ekonomik büyüklüğe göre aslında daha öndeyiz.”