Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)-
BAİB Başkanı Hakkı Bahar, Rusya'nın bu yıl için domates alımında uyguladığı 150 bin tonluk kotanın dolmasıyla kotanın 50 bin ton daha artırılmasına yönelik kararın henüz onaylanmadığını söyledi. Türkiye'den Rusya'ya gönderilen domates yüklü TIR'ların kapıda bekletildiğini ve içeri alınmadığını belirten Bahar, "150 bin tonluk kota doldu. 50 bin tonluk kotanın ise onayı henüz gelmedi. Rusya'nın Bakanlar Kurulu'na bu karar sevk edildi ama henüz lehte veya aleyhte bir netice yok" diye konuştu.
'KOTANIN TAMAMEN KALDIRILMASINI BEKLİYORUZ'
İki ülke yetkilileri arasında domates konusunda resmi görüşmelerin en baştan beri devam ettiğini aktaran Hakkı Bahar, "Burada önemli olan nokta, birbirlerine sıkı sıkı bağlı Rus-Türk ilişkilerinin domatese sıkıştırılmamasının hayırlı olacağı kanaatindeyiz. Bu iki taraf için de hayır getirmez. Enerji, savunma gibi birçok alanda büyük ilişkileri olan iki ülke açısından domates ayağa batan bir diken gibi. Rusya'daki dostlarımızın konuya doğru yaklaşmalarını bekliyoruz. Kotanın tamamen kaldırılmasını bekliyoruz ve Rus tarafının da bu konuya doğru şekilde yaklaşacağını düşünüyoruz" diye konuştu.
Rusya'nın koronavirüs nedeniyle Çin'den yaş meyve sebze alımını durdurmasının Türkiye'den domates alımı açısından etkilerini de değerlendiren Bahar, Rusya'nın Çin'den zaten çok büyük domates alımı olmadığını kaydetti. Hakkı Bahar, "Çin'den genellikle endüstriyel ürünler alıyorlardı. Rusya'da uçak krizinden sonra çok büyük seralar kuruldu. Ayrıca İran, Azerbaycan, Özbekistan'dan da alım yapıyorlar. Dolayısıyla bizim kendi tedbirlerimizi akıllıca almamız ve ürün değişikliğine gitmemiz gerekiyor" dedi.
'ÜRÜN PORTFÖYÜMÜZÜ DEĞİŞTİRMEMİZ GEREKİYOR'
BAİB olarak tohumdan ihracata katma değeri yüksek, niş, yani özel ürünler üretimine konsantre olunması için tohumcular, seracılar ve ihracatçılarla komiteler kurulduğunu ve çalışmalar yapıldığını belirten Hakkı Bahar, "Rusya kendi seralarını kurdu ve bizim ürün portföyümüzü değiştirmemiz gerekiyor. Bu konuda üç komite kuruluyor. Katma değeri yüksek niş ürünlerin üretimi ve ihracatına yönelik tohumdan ihracata konulu bir çalıştay da planlıyoruz. Ancak enerji ve askeri alanda büyük ilişkileri olan iki ülke arasındaki ilişkilerin domatese sıkıştırılması, tarihe, jeopolitiğe karşı yapılmış çok büyük bir hatadır" diye konuştu.
'1 KİLOMETRE KUYRUK VARMIŞ'
Domates yüklü TIR'ların Rusya'ya alınmadığına ilişkin sosyal medya hesabında paylaşımda bulunan Antalya Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Üyesi Cüneyt Doğan ise, "Domates kotasının dolması sebebiyle dün itibarıyla Rusya devleti domates alımını durdurdu. Domates olan TIR'lar sınır kapısında beklemektedir" dedi. Rusya'nın cumartesi günü öğleden sonradan itibaren TIR'ları almadığını kaydeden Doğan, "Orada fazla bekleyen TIR yok ama yolda gidenlerle birlikte bir haftalık TIR ne olur bilmiyorum. Zaten ihracatçı da domates ihracatını durdurdu. Resmi düzeyde görüşmeler devam ediyor. Kabak, biber, narenciye gibi ürünlerde sıkıntı yok, sadece domateste var. Şu an Antalya ve Mersin bölgelerinden domates gidiyor ve sonucu bekleyip göreceğiz. Bölgeden gelen bilgilere göre Ukrayna- Rusya sınırında 1 kilometre kuyruk varmış, içerisinde domates olan araçlar Rusya'ya giremiyor" diye konuştu.
Ukrayna- Rusya sınırındaki tampon bölgede, Rusya'ya domates taşınan TIR'ların sınır kapısında bekletildiği, içeri alınmadığı belirtildi. Bölgedeki TIR şoförlerinden gelen video görüntülerinde bir TIR sürücüsü, Ukrayna ile Rusya arasındaki tampon bölgede olduklarını belirterek, "3 gün önce Rusya sınır kapısına geçmek istedik. Rusya sınır kapısındaki yetkililer, domates kotası dolduğundan dolayı Rusya sınır kapısından bizi geri çevirdi. Tampon bölgeye geri çevrildik. Şu an burada domates yüklü araç çok sayıda var. Tampon bölge araçla dolduğundan Ukrayna tarafında da yüzlerce araç beklemekte. 4 gün olacak" dedi.