Suat Metin - Huriye Ferah Vanlı
ANTALYA (İHA) -
Yalancı gözlü denizanası (Chrysaora pseudoocellata) ismi verilen denizanası, dünyanın saygın dergilerinden Zootaxa’da özellikleriyle kayıtlara girdi. Akdeniz Üniversitesi Su ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Mutlu, zehirli ancak öldürücü olmayan denizanasının yakıcı bir özelliği olduğunu belirterek, “12 santim çapında ve denizde büyük kolları olan bir canlı. Artık halkımız görsel olarak bunları tanımalı, tehlikeli yeni bir türün denizlerimizde olduğunu bilmesi lazım" dedi.
Antalya’nın turizm merkezlerinden Belek Sahili'nde 2018 yılı temmuz ayında fark edilen bir denizanasını, Akdeniz Üniversitesi Su ürünleri Fakültesi’nden Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Mutlu, Doç. Dr. Tülay Çağatay ve Yüksek lisans öğrencileri Tunca Olguner ile Hasan Emre Yılmaz araştırmaya başladı. Sahilden boyları 2.5 cm -12 cm arasında değişen 5 örnek alıp üzerinde moleküler ve genetik çalışmalar gerçekleştiren ekip, denizanalarının dünyada şuana kadar rastlanmayan bir tür olduğunu fark etti. Şemsiyelerinde diğer türlerde olmayan 8 leke özelliğiyle 'Yalancı gözlü denizanası' (Chrysaora pseudoocellata) ismi verilen denizanası, 2 gün önce yeni türlerin kayıt altına alındığı dünyaca ünlü Zootaxa Dergisi’nde yayınlandı. Zehirli ve yakıcı özelliği olan denizanasının herhangi bir öldürücülüğü bulunmadığı kaydedildi.
“Afrika kıyılarındaki türlerle akrabalığı var”
Akdeniz Üniversitesi Su ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Mutlu, Belek Sahili'nde bulunan türün ilgilerini çektiğini ve ardından 4 kişilik bir ekiple tür üzerinde moleküler ve genetik çalışmalara girdiklerini söyledi. Türün genetik ve şekilsel olarak Afrika’nın batı kıyılarında yaşayan bir denizanasına akrabalık gösterdiğini aktaran Mutlu, “Genetiksel olarak yüzde 10’luk bir fark taşıyor ancak bu çok büyük bir fark. Dolayısıyla o olmadığını ve yapılan değerlendirme ve metotlarla bunun yep yeni bir tür olduğuna karar verdik. Şuanda dünyada uluslararası saygın bir dergide yayınlanmış bulunmakta, aynı zamanda uluslararası internet sayfalarında da kayda geçmiş durumda. Dünyada yeni bir denizanası tür bulunduğuna dair Türkiye’den bir katkıda bulunduk” dedi.
“Göz lekeleri hiçbir türünde yok”
Yeni türün şemsiyelerinde 8 tane leke bulunduğunu bu yüzden ona Yalancı gözlü denizanası ismini verdiklerini ifade eden Mutlu, “En büyük farkı o. Büyük özelliklerinden bir tanesi de üzerinde çizgi bantlar olması. Bu özelliği onun Chrysaora olduğunu göstermekte ama bu cinslerin hiç birinde leke görülmemişti. Göz lekeleri hiç bir türünde yoktur. Tek bu türe göz lekesi bulunmaktadır. Gerçek göz değil bu. Göz benzeri olduğu için öyle dedik” diye konuştu.
“Büyük kolları olan bir canlı”
Denizanalarında genellikle zehirli hücreler olduğunu ifade eden Mutlu, söz konusu yeni türün de zehirli olduğunu açıkladı. Mutlu, “Halkımızın dikkat etmesi lazım. Ülkemizde zehirli denizanaları bulunmakta. Ancak öldürücü düzeyde bir denizanası bulunmuyor. Bu türün de yakıcı özelliği var fakat yara oluşturmuyor. Artık halkımız görsel olarak bunları tanımalı ve tehlikeli yeni bir türün denizlerimizde olduğunu bilmesi ve onlardan kaçınılması da lazım. Yeni bulduğumuz türde yara oluşturma özelliği yok ama rahatsız edici bir yakıcılığı var. Bu canlının nasıl gözden kaçırıldığı hakkında da bilgimiz yok. Nasıl olduysa karşımıza yeni bir tür çıktı. 12 santim çapında ve denizde büyük kolları olan bir canlı. Yani görülmeyecek olay değil. Afrika’daki türle akrabalığı çıkması da bizi düşündürüyor. En yakın o çıktı” ifadelerini kullandı.
