Bu yıl 11’incisi düzenlenen Yöresel Ürünler Fuarı (YÖREX), Türkiye’nin doğusundan batısına, kuzeyinden güneyine yöresel ürünleri Antalya’da ziyaretçileriyle buluşturdu.
Fuarın bu sene en dikkat çeken çalışmaları kadın kooperatiflerinin bin bir emekle hazırlanmış ürünlerinden oluşan standlar oldu. Neler yoktu ki hanımların ellerinden çıkan. Yiyeceklerden tutun, el emeği dokuma ürünlere, işlemelere kadar. Yaşamın her alanında emeğiyle ve alın teriyle yer alan kadınlarımız, bu fuarda da emekleriyle ve göz nuruyla sergiledikleri ürünlerle bana göre fuarın yıldızı oldular.
Ülkemizin farklı yörelerinden gelen bütün kadın kooperatiflerinin çalışmasına yer vermek isterdim açıkçası. Samsun, Erzurum ve Gaziantep illerine yer verebildim. Fuarın yıldızı kadın kooperatiflerimizin çalışmalarını buradan size aktarmak istedim.
İlk olarak Samsun Atakum Belediyesinin standıyla başlamak istiyorum. Yüksek Ziraat Mühendisi Eylem Oktay, 12 kadın kooperatifinin çalışmasını şöyle anlattı: “Samsun Atakum belediyesinin destekleriyle bir kadın kooperatifi kuruldu. El sanatları ve gıda üzerine çalışmalarımız var. Fuara getirdiğimiz ürünler çok beğeni topladı. Tamamen kadınlarımızın el emekleriyle hazırladıkları ürünler bunlar.”
Fuara 12 kadın kooperatifini temsilen katıldıklarını kaydeden Eylem Oktay, “ Biz bu fuara 16 ürünle katıldık. Turşular, reçeller, pekmezler, kahvaltılık ürünler. Ladik bölgesinden pamuktan dokuma ürünlerimizi sergiledik. Keçeden dokunan kilimler, susuz bezi dediğimiz ürünler, bez bebekler sergilendik. Samsun fındık üretiminde ikinci sırada, bununla ilgili tamamen doğal, katkı maddesiz çikolata çalışmamız var. Sürülebilir çikolata ürünlerimiz çok fazla beğenildi. Bu fuarın bir katkısı da hangi ürünlerimiz daha çok beğeniliyor onun üzerinde daha çok çalışmalar yapmayı planlıyoruz” dedi.
Kaçkar dağları eteklerinden tane tane toplanan ispir fasulyesi
Fuara Erzurum’dan katılan ‘İspir hanımeli kadın girişimi ve işletme kooperatifi’ adına konuşan İpek Merve Coşkun, Kaçkar dağlarında tamamen makinesiz kadın gücüyle 100 dönüm arazi de ürettikleri ispir fasulyesini, reyhan otunu, bal, dut ve pekmez gibi ürünleri sergileyerek ve katılım sağlayan ziyaretçilere tattırdıklarını ve oldukça beğeni aldıklarını dile getirdi.
Doğuda kurulan ilk kadın kooperatifi
İpek Merve Coşkun, “2018 yılından bu yana Erzurum ilçesi İspir ilçesinde yaşıyorum. Aslen Ankaralıyım. Orada kadınların yaşamı çok dikkatimi çekti. Sürekli bölgede kadınlar çalışıyor. Ama toplumda çok söz hakkı olmayan yine kadınlarımızın olduğunu gördüm. Bende bu bölgede yaşadığım için bu durum beni rahatsız etti. Kadınların yetiştirdikleri ürünlere bir katma değer katmak ve çalışmalarını göz önüne sergilemek istedim. Bunun içinde bir sistem arayışı içerisinde bulunurken, bir kadın kooperatifi kurduk. ‘İspir hanımeli kadın girişimi ve işletme kooperatifini kurduk. Biz doğuda kurulan ilk kadın kooperatifiyiz. Kooperatifimiz de 16 kadınımız çalışıyor. Kendi web sitemiz ve sosyal medya adreslerimiz var buralardan Türkiye’nin her yanına satıyoruz” dedi.
‘100’üncü yılımızı 100 coğrafi işaretle taçlandırmak istiyoruz’
Gastronomi şehri olarak UNESCO’nun yaratıcı şehirler ağına 2015 yılında girmeyi başaran Gaziantep, göz dolduran ürünleri ve kadın kooperatifinin ürünleriyle ilini en iyi temsil edenlerden biri oldu. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Latif Karadağ, Gaziantep’in 9 ilçesinin 5 ilçesinde kadın kooperatiflerinin kurulduğunu, geri kalan 4 ilçede de kuruluşunun devam ettiğini söyledi.
Tarımın sürdürülebilirliği adına tarladan, sofraya kadar tüm süreçlerde tohumu ve üretimi desteklediklerini ifade eden Latif Karadağ, “Gaziantep’in coğrafi işaret tescili 70 ürünü var. 38 tanede resmî başvurusunu yaptığımız var. Türkiye’de açık ara öndeyiz. Bu sene Gaziantep’in kurtuluşunun 100. Yılı, 100 coğrafi işaretle taçlandırmak istiyoruz. Tarımda özellikle kadınımız güçlenecek ve daha çok üretecek. Her bölgede bir kadın kooperatifimiz var. Şu anda biz sübvanse ediyoruz ileride kendine yetecek seviyeye gelecek” dedi.
Gastrotat ve EZO’S patentli marka adıyla kadın kooperatiflerinden gelen ürünlere marka değeri kattıklarını kaydeden Latif Karadağ, “Çiftçimize öncülük sağlayıp eğitimler veriyoruz. Markalaşmayla da pazarlamasını sağlıyoruz. Gaziantep mutfağının olmazsa olmazı baharatlardır. Nane, sumak, safran gibi. Türkiye’nin yüzde 75 nane ihtiyacı Gaziantep’ten sağlanıyor. Doğal ortamda aslına uygun şekilde üretiyoruz” dedi.
Cips yerine kurutulmuş meyve
Meyvede kurutma teknolojisini kullanarak bir tesis kurduklarını dile getiren Latif Karadağ, “Bu tesise gelen hammadde yani meyveyi, sadece yıkayarak ve doğranarak her hangi bir işleme tabi tutulmadan ve katkı maddesi eklenmeden önce donduruyoruz, daha sonra içerisinde ki suyu vakumlayarak doğal kurutulmuş meyve haline getiriyoruz. Uygun paketleme ile piyasaya sürülüyoruz. Uzun süre saklayabiliyorsunuz. Özellikle cips gibi çocuklarınıza sağlıkla yedirebilirsiniz. Yılın her ayı tüketebilirsiniz” şeklinde konuştu.